HIEÅU LAÀM HAI CHÖÕ TÖØ BI

========================

Ngöôøi ñôøi phaàn ñoâng hieåu laàm hai chöõ töø bi vaø hoï cho töø bi cuõng gioáng nhö baùt aùi, töø ñoù hoï gheùp chung laïi thaønh boán chöõ töø bi baùt aùi, teä hôn nöõa hoï duøng nhöõng töø theá tuïc giaûi thích töø bi laø thöông yeâu gioáng nhö ngoaøi ñôøi goïi nam nöõ thöông yeâu nhau; hoï goïi nhö theá coù taùch caùch haï nhuïc Phaät giaùo.

Ñaõ vaäy töø bi khoâng phaûi baùt aùi, töø bi laø cuûa ñaïo Phaät vaø baùt aùi laø cuûa ñaïo thieân chuùa, baùt aùi laø yeâu saâu roäng nhöng yeâu thì coù maët traùi, nghóa laø yeâu khoâng ñöôïc thì thuø, thöông khoâng ñöôïc thì gheùt; coøn töø bi thì khoâng coù yeâu thuø thöông gheùt.

YÙ nghóa vaø giaù trò töø bi:

“Töø naêng giöõ laïc chuùng sanh, bi naêng baït khoå chuùng sanh, nghóa boùng laø toân troïng söï soáng cuûa chuùng sanh vaø baûo veä söï soáng cuûa chuùng sanh.

Töø Bi, [Theo Phaät Hoïc Töø Ñieån cuûa Ñoaøn Trung Coøn: “Töø: thöông töôûng, doác loøng laøm lôïi ích, an laïc cho chuùng sanh. Bi: Ñau xoùt tröôùc nhöõng caûnh khoå naõo, hoaïn naïn, öu saàu cuûa chuùng sanh, doác chí ra tay cöùu vôùt ho.”]

[ Cuõng trong Phaät Hoïc Töø Ñieån cuûa Ñoaøn Trung Coøn, Chö Boà Taùt trong khi giaùo hoùa, teá ñoä chuùng sanh, thöôøng thi thoá ba ñieàu kieän töø bi:

“1.- Chuùng sanh duyeân töø bi: Boà Taùt ñem trí bình ñaúng maø quaùn xeùt taát caû chuùng sanh, xem hoï nhö con chaùu trong nhaø, vaän chuyeån taâm ñaïi Töø Bi maø teá ñoä hoï, khieán taát ñeàu ñöôïc an laïc.”

“2.- Phaùp Duyeân töø bi: Boà Taùt ñem trí bình ñaúng maø quaùn xeùt taát caû phaùp, thaáy taát caû ñeàu do nhaân duyeân hoøa hôïp maø sanh ra, bieát roõ caùc phaùp ñeàu chaúng coù töï taùnh, thaúng thaät. Tuy bieát laø chaúng coù töï taùnh, chaúng thaät, nhöng cuõng vaän chuyeån taâm töø bi ñeå teá ñoä caùc chuùng sanh, khieán cho taát caû ñeàu ñöôïc an laïc.”

“3.- Voâ Duyeân Töø Bi: Boà Taùt ñem trí bình ñaúng moät caùch voâ taâm ñeå giuùp ñôõ caùc chuùng sanh, nhôø ñoù hoï höôõng ñöôïc caùc lôïi ích an laïc.”

Boà Taùt vaän chuyeån töø bi aáy lan traøn, bao boïc phaùp giôùi, khieán cho chuùng sanh döùt khoå naïn ñöôïc an vui.

Toùm laïi, trình baøy hai chöõ töø bi cuûa Phaät giaùo khoâng bao giôø tìm thaáy trong baùt aùi, cuõng khoâng bao giôø tìm thaáy trong thöông yeâu. Chieàu saâu giaù trò cuûa töø bi ñöôïc theå hieän trong ba lónh vöïc, chuùng sanh duyeân töø, phaùp duyeân töø, voâ duyeân töø vaø coøn saâu hôn nöõa töø bi ñöôïc Boà Taùt vaän chuyeån bao truøm, lan traøn bao boïc phaùp giôùi, khieán chuùng sanh döùt khoå ñöôïc vui.

Vieát Xong ngaøy 23-07-2022

Taùc giaû: Thích Thaéng Hoan

Chuøa Baûo Phöôùc

Trung Taâm Tröôùc Taùc Phieân Dòch