NHAÄN THÖÙC MÔÙI CUÛA PHAÄT GIAÙO

************

( Giaûng taïi Vieän Vaên Thuø nôi Thaønh Ñoâ vaøo thaùng 6 naêm 2017)

Phaät phaùp lôùn nhö bieån, tin laø con ngöôøi coù khaû naêng, nghi laø khaû naêng chöôùng ngaïi. Ngöôøi hoïc Phaät neáu ñoái vôùi Phaät phaùp coù hoaøi nghi toaøn theå, thaät laø do nghe sanh chöôùng cuûa tin hieåu, muoán ñoaïn tröø nghi ñeå sanh tín taâm, toùm löôïc ñeå phaân tích, moät nhoùm nguôøi nghi, ruùt goïn coù ba thöù nghi phaùp, nghi thaày, nghi chính mình.

A,- Nghi nôi phaùp, raát phoå bieán, coù boán thöù:

Thöù 1, Hoaøi nghi Phaät phaùp ñi ngöôïc laïi nhaân sanh: Moät nhoùm ngöôøi hoaøi nghi Phaät phaùp laø khoâng phaûi nhaân sanh tieán hoùa, maø laø trôû veà nôi hö voâ tieâu dieät, sôû dó ñoái vôùi Phaät phaùp khoâng nguyeän nghe, nghe roài cuõng khoâng nguyeän laõnh thoï. Nghi ñaây tröôùc khoâng tröø khöû, thì tín nhaân khoâng do ñaâu maø coù. Neân trong kinh Phaät giaûng roõ taâm Boà Ñeà nhö theá naøo, haønh quaû tu chöùng

Boà Taùt nhö theá naøo, chính laø [ Phaät töï truï ñaïi thöøøa, löïc ñònh hueä trang nghieâm] ngoâi vò caên baûn cuûa Phaät phaùp. Choã goïi raèng Phaät laø moät ñaïi söï nhaân duyeân xuaát hieän nôi ñôøi, giuùp chuùng sanh môû baøy khai thò giaùc ngoä theå nhaäp tri kieán cuûa Phaät cuûa ñaïi thöøa Phaät phaùp, khoâng nhöõng khoâng tieâu dieät nhaân sanh theá giôùi, maø chính laø caûi thieän nhaân sanh theá giôùi, khieán ñaït ñeán phoàn thònh höôùng thöôïng tieán hoùa ñeå thaønh töïu vieân maõn toät ñænh. Coâng ñöùc thaønh töïu toái cao nhö theá, töùc laø boà ñeà.

Thöù 2, Hoaøi nghi cho Phaät phaùp khoâng haïp khoa hoïc: nguyeân nhaân gaàn ñaây khoa hoïc tieán boä, moät nhoùm ngöôøi treân tö töôûng chæ bieát ca ngôïi Myõ Quoác gaàn ñaây phaùt minh khoa hoïc; coøn nôi Phaät giaùo thì xem nhö moät thöù toâng giaùo khoâng hôn, gaàn nôi thaàn thoaïi. Ñoái vôùi Phaät giaùo tín ngöôõng ñeàu quy veà nôi meâ tín, cho laø khoâng theå thöïc nghieäm, khoâng theå thöïc nghieäm töùc laø khoâng hôïp khoa hoïc; cho ñeán nguyeân lyù cuûa noù cuõng toái taêm, maàu nhieäm, thaâm saâu, tinh maät, khoâng khaùc huyeàn hoïc; töôûng töôïng suy cöùu thaâm saâu khoâng theå ño löôøng gioáng nhö trieát hoïc; coù theå noùi Phaät phaùp ôû trong thôøi ñaïi khoa hoïc tieán boä ñaõ khoâng

coù giaù trò nghieân cöùu. Ñoái vôùi toâng giaùo maø pheâ bình nhö theá, ñuùng coù nhieàu lyù do töông ñöông; nhöng khoâng theå pheâ bình coâng kích Phaät phaùp. Phaät phaùp ñaây chính laø giaùo phaùp do chöùng ngoä maø noùi ra, laø Phaät trí ñích thaân chöùng ngoä thöïc nghieäm ñaït ñöôïc. Chính giaùo phaùp maø noùi, laø vì khieán con ngöôøi ñöôïc khai thò ngoä nhaäp phaùp cuûa Phaät tu chöùng. Nôi tinh thaàn khoa hoïc thöïc nghieäm, coù chaúng qua khoâng theå saùnh kòp. Choã noùi giaùo phaùp cuûa Phaät cuõng coù lyù luaän chöùng nghieäm, neân Phaät phaùp khoâng caàn phaûi hôïp khoa hoïc, maø laïi tieán boä hôn khoa hoïc moät böôùc, nôi ñaây Phaät phaùp cuõng coù nghieân cöùu thaâm thieát, cuõng bieát ña naêng; neáu khoâng nghieân cöùu töï khoâng do chöùng nghieäm vaäy. Maø laïi hieän nay khoa hoïc phaùt minh, moãi moãi phaàn nhieàu so cuøng trong Phaät phaùp ñöôïc noùi laø phuø hôïp nhau; nhöng choã Phaât phaùp noùi, khoa hoïc coøn chöa chöùng minh, trình ñoä tieán boä cuûa khoa hoïc ñaây coøn chöa ñeán choã hieåu bieát cuûa Phaät giaùo, nhöng khoâng phaûi Phaät phaùp khoâng hôïp khoa hoïc vaäy. Phaät phaùp cuøng khoa hoïc gioáng nhau laø do môû roïâng phaïm vi thaáy nghe giaùc ngoä hieåu bieát ñaõ ñaït ñöôïc;

khoa hoïc yû laïi vaøo cô giôùùi tinh maät trôï giuùp, nhö kieán nhìn xa, kieán hieån vi, vaân vaân, khieán thaáy xa thaáy gaàn, thaáy choã aån choã hieän, nhöng choã noù thaáy phaïm vi coù giôùi haïn; Phaät phaùp thì duøng giôùi ñònh tueä trôï giuùp, boû phieàn naõo choã chöôùng ngaïi cuûa söï hieåu bieát, thaønh chaùnh giaùc voâ thöôïng bieán khaép, taâm quang chieáu khaép nôi thaät töôùng caùc phaùp, ñích thaân chöùng ñích thaân thaáy, phaùt trieån naêng löïc thaáy nghe hieåu bieát giaùc ngoä, khieán ñeán choã toät cuøng vieân maõn, khoâng choã naøo khoâng bieát, khoâng choã naøo khoâng thaáy. Bieát ñaây, tuy nhieân sau ñoù coù theå nhaän thöùc Phaät phaùp khoâng phaûi meâ tín, maø so saùnh chính khoa hoïc thöïc nghieäm tieán boä moät böôùc. Khoa hoïc caän ñaïi tieán boä, coù theå giuùp söï nghieân cöùu Phaät hoïc, trôï giuùp tin giaûi Phaät phaùp.

Thöù 3, Hoaøi nghi Phaät phaùp laø ñaïo cuûa quoác toäc bò sa vaøo caûnh dieät vong: Coù moät thöù ngöôøi do vì thôøi ñaïi hieän taïi quoác teá caïnh tranh kòch lieät, phaûi khieán nhaân daân giaøu coù tö töôûng quoác gia, tuy nhieân sau ñoù coù theå möu ñoà töï veä cuûa daân toäc; nhaän thaáy Phaät giaùo phaùt sanh töø AÁn Ñoä lo sôï seõ bò sa vaøo caûnh dieät vong bôûi dò toäc, thöôøng

thöôøng Phaät phaùp tuy coù giaùo nghóa roäng lôùn, luaän lyù cao thaâm, maø khoâng theå chaán höng daân toäc, baûo veä quoác gia; nguyeân nhaân Phaät phaùp, vì chuû nghóa theá giôùi roäng lôùn, xöông minh Phaät giaùo, ñuû gaây chuû nghóa daân toäc suy nhöôïc maø ñi ñeán vong quoác. Kyø thaät, theo chaân tinh thaàn Phaät phaùp, haïnh Ñaïi Thöøa Boà Taùt, choã goïi trang nghieâm quoác ñoä, baûo hoä quoác thoå, töùc laø kieán laäp quoác gia, baûo veä nhaân daân, moät trong Boà Taùt haïnh, cuõng töùc laø tö ttöôûng aùi quoác, tinh thaàn daân toäc. Caùc ñaïi gia ñeàu bieát Phaät phaùp coù Phaät A Di Ñaø saùng taïo Quoác Ñoä Cöïc Laïc, Phaät A Di Ñaø duøng haïnh nguyeän cuûa Ngaøi, keát hôïp ñoàng nguyeän, ñoàng haønh taïo thaønh quoác ñoä Cöïc Laïc; chính cuøng keát hôïp ñoàng chí caûi taïo quoác gia xaõ hoäi ñoàng nhau. Neáu thöù ñaây tinh thaàn ñaïi Thöøa môùi coù theå thöïc hieän, chính coù theå kieán laäp quoác gia tieán boä, xaõ hoäi hieàn löông toát ñeïp. Sôû dó, Phaät phaùp khoâng nhöõng khoâng phaûi khieán dieät vong quoác gia, maø chính laø phaùt döông tinh thaàn daân toäc, thuùc ñaåy quoác gia tieán boä vaø höng thònh. Khoâng chæ lyù luaän nhö ñaây, maø laïi coù theå chöùng minh söï thaät; moät nhoùm ngöôøi cho AÁn Ñoä vì Phaät giaùo choã phaùt huy toát laønh maø bò vong

quoác, do AÁn Ñoä vong quoác, trôû laïi traùch moùc Phaät giaùo, ñaây thaät laø ñaûo ngöôïc quaû laøm nhaân. Thôøi Phaät phaùp AÁn Ñoä xöông minh, nhö thôøi ñaïi A Duïc Vöông, vaø Ngaøi Phaùp Sö Huyeàn Trang ñeán hoïc AÁn Ñoä cuûa thôøi ñaïi vua Giôùi Nhaät, töùc thôøi quoác gia höng thònh; veà sau Baø La Moân giaùo phuïc höng, Phaät phaùp suy keùm, AÁ Ñoä luùc ñaàu söùt meû phaân chia taùch ra gaàn 700 naêm. Laïi theâm do Bieät Giaùo xaâm nhaäp, hoaøn toaøn khoâng phaûi Phaät phaùp khieán cho AÁn Ñoä baïi vong; nhö Trung Quoác ñaàu ñôøi Ñöôøng höng thònh toät ñænh, quoác löïc cuõng cöôøng thònh toät ñænh; coù theå thaáy Phaät phaùp khoâng phaûi laø nguyeân nhaân laøm cho vong quoác, ñaây ngöôøi coù taâm quyeát nôi quoác gia ñaân toäc choã caàn phaûi bieát saâu.

Thöù 4, hoaøi nghi Phaät phaùp khoâng tinh thaàn khaùng chieán: Laïi moät nhoùm ngöôøi cho laø hieän taïi Trung Quoác nhu nhöôïc caû toaøn quoác gaây neân moät xu höôùng khoâng coù tinh thaàn khaùng chieán cöùu nöôùc; Phaät phaùp laáy töø bi laøm caên baûn, thöông yeâu taát caû chuùng sanh ñoàng thôøi coi troïng tinh thaàn giôùi saùt vaø voâ ngaõ, taát nhieân Phaät phaùp khoâng choáng laïi söï chieán ñaáu baûo veä quoác gia, baûo hoä daân toäc, nhöng lo sôï khoâng coù ích lôïi maø

coù haïi. Khoâng bieát Phaät phaùp choïn töø bi laøm caên baûn, laïi caàn yeáu duøng phöông tieän laøm choã then choát --- choã then choát ñaây chính laø thoâng haønh vaäy ---. Neáu khoâng phöông tieän, töùc laø coù haønh ñoäng huû baïi khoâng thoâng. Sôû dó töø bi khoâng chæ laø khoâng saùt, nhöng phöông tieän töùc laø bieän phaùp thích hôïp. Neáu coù höõu tình aùc ñoäc muoán haïi ña soá maïng soáng chuùng sanh, vì cöùu ña soá chuùng sanh thoaùt khoûi ñaïi aùc nghieäp do höõu tình aùc ñoäc kia taïo neân, luùc ñaây neáu khoâng coù phaùp khaùc coù theå ñình chæ aùc haønh, chính Boà Taùt neân duøng taâm ñaïi bi chaän ñöùng höõu tình aùc ñoäc. Ngaøy nay coù moät thieåu soá ñieân cuoàng aùc ma, khoâng quí troïng maø coøn laøm tai hoïa theá giôùi, chæ huy nhaân daân quoác noäi vaø nhaân daân quoác ngoaïi saùt phaït laãn nhau; muoán haïn cheá ngaên caám thöù haønh ñoäng ñieân cuoàng naøy, choïn laáy phöông thöùc khaùng chieán, chính laø choã then choát phöông tieän cuûa Phaät phaùp. Choã duøng phöông tieän cuûa Phaät phaùp traùi ngöôïc tinh thaàn phaûn khaùng, thaät laø ngoä nhaän sai laàm.

Do choã noi theo treân, coù theå thaáy Phaät phaùp khoâng nhöõng phaùt ñaït cho nhaân sanh, khoâng nhöõng thích hôïp vôùi khoa hoïc, maø chính laø khoa hoïc

tieán boä; khoâng nhöõng khoâng laøm cho quoác gia dieät vong, maø laïi coøn giuùp cho quoác gia höng thònh; khoâng nhöõng khoâng traùi ngöôïc tinh thaàn khaùng chieán, maø laïi chính thích hôïp tinh thaàn khaùng chieán. Thì nöông phaùp phöông tieän ñeå phaùt khôûi tieâu tröø chöôùng nghi ngôø vaäy.

B.- Hoaøi nghi Y Chæ Sö: Nôi Phaät phaùp sö caên baûn laø Thích Ca Maâu Ni vaø Boà Taùt laø thaày truyeàn thöøa noái tieáp, A La Haùn vaø Lòch Ñaïi Toå Sö, caùc vò aáy coù coâng ñöùc trí tueä, ñaïi boä phaän laø coù hoïc thöùc choã ñaùng toân suøng, maø khoâng theå hoaøi nghi. Ñeán nôi hieän taïi caùc sö noùi phaùp, nhö boån sö cuûa toâi, thì ñoái vôùi ngöôøi ñôøi, cuõng nhö phaàn nhieàu khoâng theå khoâng thoâng caûm.

Thöù 1, nhaân vì toâi ñaây hôn 20 naêm ñeà xöôùng caûi thieän cheá ñoä taêng vaø chuøa, thích öùng nhu yeáu thôøi ñaïi, hoï khoâng bieát laïi nghi ngôø cho laø baõi boû hoaøn toaøn giôùi luaät coù saün cuûa Phaät giaùo. Hoï cuõng khoâng bieát toâi kieán laäp [ truï trì khaùc xöùng ñaùng laø taêng baûo cuûa Phaät Phaùp] muïc ñích caûi caùch keá hoaïch, theá laø bò thaát baïi vì hoï chuù troïng luaät nghi cöïc ñoan. Cho neân chaát löôïng cuûa taêng chuùng bò giaûm thieåu, bôûi hoï chæ ñeà cao soá löôïng; coøn chuùng ñoà taïi gia tin Phaät,

nhôø bình dò phoå bieán khaép nôi khieán daân trong nöôùc ñoàng loaït thoï tam quy, nguõ giôùi, thaäp thieän, taêng tieán ñaïo ñöùc nhaân quaàn.

Thöù 2: Naêm tröôùc khi tuyeån löïa ñaïi bieåu ñeà cöû ñaïi hoäi quoác daân, ngöôøi ñöôïc choïn ñieàu kieän phaûi ñöôïc traûi qua giaùo vieân Phaät giaùo môùi ñöôïc thænh nguyeän tranh cöû, khi tuyeån löïa ñeå baàu cöû, tröôùc heát phaûi caân nhaéc môùi ñeà cöû, coù baùo chí phoûng vaán toâi cho bieát yù kieán ñoái vôùi söï vieäc ñaây, luùc ñoù toâi phuùc ñaùp hoï: [Söï vieäc ñaây söû duïng khoâng caàn suaát saéc coù theå tranh cöû, phöông phaùp tuyeån löïa tranh cöû tröôùc heát hôïp laïi khoâng coù haïn cheá taêng ni ñeå tuyeån löïa tranh cöû, coù theå laø ngöôøi ñöôïc tuyeån löïa ra cuõng töï ñang ñöôïc tuyeån löïa.] Coù ngöôøi caên cöù cuûa pheâ phaùn ñeå vaän ñoäng tham chaùnh, thaäm chí ngöôøi thaân Nhaät tìm ñuû moïi caùch noùi khoâng ñaâu, ñaây hoaøn toaøn laø noùi ra ñeå ganh tî

Thöù 3: Taïi chaùnh phuû quy ñònh taêng chuùng tuoåi thanh nieân khi huaán luyeän phaûi ñi, hoäi Phaät giaùo Trung Quoác hoäi thænh caàu mieãn tröø maø chöa ñaëng pheâ chuaån, toâi nhaân duøng ngöôøi coù tö caùch rieâng, cuøng huaán luyeän chung ñeå giaùm saùt boä phaän thö thöông maõi cuûa taêng chuùng, do ñoù khieán

taêng chuùng ñaønh phaûi chòu theo ngaønh cöùu thöông, theo doõi cöùu chöõa huaán luyeän, khieán cho taän nghóa vuï quoác daân maø khoâng traùi ngöôïc giôùi luaät cuûa Phaät. Nhöng sai laàm coù moät soá ngöôøi truy cöùu keâu goïi taêng chuùng neân ñaêng kyù vaøo quaân ñoäi ñeå huaán luyeän; neáu nhö ngaøn vaïn taêng chuùng trôû thaønh quaân nhaân vaân vaân, tieáng vang baùo ñoäng, thaät laø hoäi ngoä phi thöôøng!

Thöù 4: Nhaân vì toâi coù moät soá taùc phaåm, trong ñoù bao goàm saùng taùc treân hoïc thuaät ñeå dieãn giaûng, ngöôøi ñôøi lieàn choïn toâi ñeå hoïc hoûi nghieân cöùu muïc ñích muoán thaønh hoïc giaû, hoaëc laø toâng ñoà cuûa moät toâng phaùi; hoï suy toân suøng baùi toâi laø Phaät, laø ngöôøi thaùnh, kyø thaät, toâi ñeàu khoâng laø, ñaõ khoâng laø Phaät, cuõng khoâng laø ngöôøi thaùnh, khoâng laø hoïc giaû taâm hoàn roái loaïn, cuõng khoâng laø ngöôøi ñöôïc truyeàn thöøa tuøy yù cuûa toâng ñoà thuoäc toâng phaùi naøo; toâi chaúng qua laø luoân luoân nöông töïa hoïc thuyeát cuûa Thích Ca khaép nôi bao goàm trí thöùc phaùp giôùi, ñeå hoïc phaùt taâm Boà Ñeà, hoïc tu haïnh Boà Taùt haïnh.

thöôøng giaûng kinh noäi dung: [ Phaùt taâm Boà Ñeà nhö theá naøo, tu haïnh Boà Taùc nhö theá naøo] vì baän roän nghieân cöùu laøm caùch naøo ñeå phaùt taâm Boà Ñeà tu Boà Taùt haïnh neân toâi töø choái traû lôøi taát caû moïi ngöôøi. Toâi phaùt taâm Boà Ñeà tu Boà Taùt haïnh vôùi muïc ñích hoaèng truyeàn phaùp Ñaïi Thöøa.

C.- Hoaøi nghi nôi mình: Chính laø töï mình hoaøi nghi khoâng theå hoïc Phaät phaùp Ñaïi Thöøa.

Thöù 1: Coù moät loaïi ngöôøi chæ nghieân cöùu hoïc Phaät, tu haønh phaùp Phaät, taát nhieân phaûi ly khai quaàn chuùng, ly khai nhaân gian, ôû trong thaâm sôn röøng saâu, ly khi quaàn chuùng ôû leû loi moät mình;

toâi töï mình hieän taïi hoaëc coù traùch nhieäm gia ñình, traùch nhieäm xaõ hoäi, hoaëc traùch nhieäm gaùnh vaùc ñaêng kyù quaân chaùnh quoác gia, cho neân toâi trôû laïi ôû treân ñôøi ñeå laøm vieäc, vì theá khoâng theå nghieân cöùu Phaät hoïc, tu haønh Phaät phaùp, ñoù laø chöôùng ngaïi nôi Phaät phaùp lieàn khoâng theå nghieân cuùu tu hoïc. Phaûi bieát Phaät phaùp khoâng phaûi ly khai theá gian, hö voâ muø mòt, cuõng khoâng laø traùi ngöôïc nhaân taùnh hieám coù vaø kyø laï, chaúng qua laø thöôøng tröïc tieáp chaân lyù söï thaät cuûa nhaân sanh vaø theá giôùi, laø choã Phaät thuyeát phaùp minh baïch

khai thò chuùng sanh, nhö beân thieàn toâng Luïc Toå keä raèng: [ Phaät phaùp taïi theá gian, khoâng lìa theá gian ñeå giaùc ngoä; lìa theá gian caàu Boà Ñeà, cuõng nhö caàu söøng thoû ]. Phaät phaùp chính laø giaùc ngoä nôi theá gian ñeå ñöôïc vieâân maõn. Nhu yeáu laø caàu gia ñình, xaõ hoäi, theá gian ñöôïc hoaøn thieän, ñaëc bieät laø nhu yeáu tu hoïc Phaät phaùp. Töø söï nghieäp xaõ hoäi, söï nghieäp con ngöôøi, neân tröôùc heát minh baïch ñöôïc Phaät phaùp môùi ñuùng laø chaân lyù, sau ñoù bieát söï nghieäp xaõ hoäi laø do caùc duyeân keát thaønh, thaät haønh ñaïi coâng voâ ngaõ cuûa söï nghieäp Boà Taùt, gaàn ñaây coù theå duøng caûi thieän xaõ hoäi, coù theå phoå ñoä voâ löôïng chuùng sanh.--- Coù theå ñem söï nghieäp Phaät phaùp ñeå thaät haønh, töùc laø tu haønh; khoâng laø nhaát ñònh caàn yeáu phaûi caàm ñaùnh moäc ngö ñoái tröôùc töôïng Phaät ñeå laïy, keá nhaém maét laïi tònh toïa, môùi goïi laø tu haønh. Trong haønh vi haøng ngaøy lôøi noùi phaûi im laïêng, nöông nôi Phaät phaùp thaät haønh ñeå theå nghieäm, töùc laø tu haønh Phaät phaùp.

Ngöôøi coù traùch nhieäm gaùnh vaùc quoác gia quaân chaùnh, laïi khoâng coù theå minh baïch Phaät phaùp. Tieåu Thöøa Phaät phaùp cuõng cho pheùp coù traùch nhieäm nhö treân, nhöng khoâng phaûi laø choã

nhu yeáu; chæ Phaät phaùp Ñaïi Thöøa ngoaøi traùch nhieâïm nhö treân, coøn môû ñaàu ñeå hieåu roõ vuõ truï vaïn höõu, nhaân sanh, theá giôùi, ñeàu laø phaùp do nhaân duyeân sanh, töï taùnh khoâng ñoäc laäp vaø khoâng coù theå chaáp ngaõ. Do ñaây khoâng thaáy coù ngaõ, töùc laø khoâng phaân bieät nhaân ngaõ, mình vaø ngöôøi ñeàu bình ñaúng, cho neân coù theå choïn thoáng khoå cuûa ñaïi chuùng laøm thoáng khoå cuûa mình, choïn an laïc cuûa ñaïi chuùng laøm an laïc cho mình, giaûi tröø thoáng khoå cuûa ñaïi chuùng maø möu caàu toaøn daân toäc toaøn nhaân loaïi laøm sao ñeàu ñöôïc an laïc. Ñaây laø söï nghieäp cuûa töï tha ñeàu lôïi, töùc laø haïnh cuûa Boà Taùt. Coù caàu kieán laäp quoác gia, baûo veä daân sanh, ñeå möu caàu taâm cuûa coäng ñoàng ñöôïc haïnh phuùc; chæ coù taâm haïnh cuûa Boà Taùt ñaây môùi coù theå lôïi ích ñaïi chuùng, môùi ñaëng keát quaû cuûa töï tha ñeàu lôïi. Ngöôøi nhö theá môùi laø nhaø ñaïi quaân söïï, nhaø ñaïi chaùnh trò. Cho neân nggöôøi traùch nhieäm gaùnh vaùc quoác gia quaân chaùnh, taát nhieân phaûi caàn yeáu nghieân cöùu Phaät phaùp. Laïi coù moät nhoùm ngöôøi choã töï nghi kî thích ñöôïc phaûn laïi. Giaû söû hoï ñaõ hoaøn toaøn trôû thaønh goã muïc voâ duïng, nhöng cuõng cho pheùp hoï coù theå hoïc Phaät phaùp ñeå hoï trôû thaønh ngöôøi höõu duïng.

Thöù 2: Coù moät loaïi ngöôøi laïi töôûng nhö theá: Hieän taïi trung quoác bò ngöôøi xaâm löôïc, ñaõ sa vaøo nôi thöù ñòa vò thöïc daân, hoaëc moät nöûa ñòa vò thöïc daân, hôn nöõa keå caû naêm thieân tai noäi loaïn, thaät laø daân soáng khoâng yeân, quoác gia khoâng thaønh quoác gia; ñoaøn keát khuyeán khích, choáng cöï, beân ngoaøi laán aùp, beân trong bình ñònh noäi loaïn, nhöng laïi khoâng kòp, laøm sao coøn thì giôø ñeå hoïc Phaät phaùp! Moät nhoùm nhaân daân nguyeân nhaân nôi vaán ñeà sinh hoaït aên uoáng aùo maëc, cuõng kieân quyeát ñeán hoïc Phaät phaùp. Khoâng bieát quoác daân hieän taïi ñaõ chòu caùc thöù thoáng khoå, tuy laø tình huoáng thöïc teá, nhöng Phaät phaùp raát phoå thoâng ñaïo lyù veà hoïc thuyeát ñònh luaät nhaân quaû. Thöû xem treân lòch söû xöa nay cuûa Trung Quoác, cuõng ñaõ coù quaù trình thôøi ñaïi raát toát, gaàn ñaây luoân luoân möôøi naêm ngaên caùc nôi beân ngoaøi, coøn ôû trong nöôùc naøo laø noäi loaïn, thieân tai nhaân hoïa…. Taát caû ñeàu do con ngöôøi kieáp tröôùc ñaõ sai laàm taïo thaønh aùc nhaân, neân kieáp naøy phaûi thoï aùc quaû cuûa thoáng khoå, do nhaân ñôøi tröôùc lieàn keát quaû ôû ñôøi nay, do nhaân ñôøi nay seõ keát quaû ôû ñôøi sau. Neân Phaät choã noùi nhaân quaû, khoâng laø muø mòt xa tích, khoâng theå khoâng khaùm xeùt, cuõng khoâng rieâng

coù thieân thaàn laøm chuû teå, laïi khoâng töï mình laõnh ñaïm khoâng töông quan; traùch nhieäm cuûa nhaân quaû, chính ôû taïi nôi mình. Töï mình taïo nhaân aùc, töï mình ñaëng quaû aùc, töï mình taïo nhaân thieän, töï mình ñaêïng quaû vui. Caù nhaân laø nhö theá, quoác gia daân toäc cuõng laø nhö theá. Neáu nôi trong thoáng khoã coù theå sanh giaùc ngoä thieát yeáu saâu xa, phaûn tænh sai laàm ñaõ qua, sau ñoù coù theå ñaëng ñaïo giaûi tröø thoáng khoå, maø thaâu nhaän quaû haïnh phuùc. Taïm thôøi khoâng luaän raát saâu cöùu caùnh cuûa giaûi tröø thoáng khoå, khoâng phaûi Phaät phaùp khoâng theå xaây döïng thaønh; töùc laø hieän taïi thaáy treân söï thaät, neáu coù theå minh baïch ñaïo lyù Phaät phaùp, ngöøng döùt aùc nhaân, chöùa nhoùm thieän nhaân, laïi coù theå thay ñoåi nhaø löûa ñeå thaønh coõi an laïc. Cho neân, chaùnh nhaân laøm thoáng khoå böùc baùch, thì döôùi ñaây caàn phaûi nghieân cöùu Phaät phaùp.

Phaät phaùp duøng khoå ñeá ñeå môû ñaàu, töùc laø ñoái dieän hieän traïng khoâng thoûa maõn, sau ñoù, nghieân cöùu nhaân quaû cuûa noù, maø tìm ñöôïc phöông phaùp giaûi tröø thoáng khoå cuûa noù. Phaät phaùp muïc ñích lôùn laø töù ñeá, töùc laø khoå, khoå taäp, khoå dieät, vaø ñaïo cuûa ba ñeá. Cho neân caàn giaûi tröø thoáng khoå, laïi khoâng theå khoâng caàn

Phaät phaùp. Hoïc Phaät phaùp cuõng ñoàng thôøi khoâng caàn ngöôøi möu tính sanh hoaït, nhöng tuy nhieân coù theå duøng möu tính aùo maëc, aên uoáng, choã ôû, chæ laø khoâng theå duøng tö töôûng sai laàm ñi möu tính sanh hoaït, ñeå haïi ngöôøi haïi mình; caàn yeáu do chính tö töôûng lôïi ngöôøi lôïi mình. Neáu duøng tö töôûng sai laàm, vaán ñeà sinh hoaït chöa chaéc coù theå giaûi quyeát, töï mình khoâng theå caùch ly khoûi thoï khoå. Cho neân caàn yeáu giaûi tröø thoáng khoå noäi taïi ngoaïi taïi, muoán theá caàn phaûi hoïc Phaät phaùp.

Thöù 3: Laïi coù moät loaïi ngöôøi, ñoái vôùi Phaät phaùp cuõng coù nhaän thöùc vaø tín ngöôõng töông ñöông, chæ laø töï mình nhìn laïi töø tröôùùc coù nhieàu sai laàm, haønh vi cuõng sai laàâm, tö töôûng cuõng sai laàm --- nguyeân laø nhöõng thöù sai laàm ñaây laàn laàn xaáu hoå neân thaønh taâm saùm hoái, laø vì hoã theïn then choát cuûa ngöôøi ñöùc haïnh,--- laïi laø vì taâm khôûi sai laàm, ñoäng nieäm lieàn traùi nghòch; toâi laø moät chuùng sanh cuõng khoå naõo, theá giôùi cuûa toâi cuõng laø moät theá giôùi dô baån, phaøm choã haønh ñoäng ñeàu taêng toäi aùc, cho neân ngaêng ngaïi khoâng

theå thöïc haønh nôi taâm Boà Ñeà, tu Boà Taùt haïnh vaân vaân. Ngöôøi nhö theá, neáu thaät bieát khoå naõo aùc tröôïc, phaùt taâm tu haønh, cuõng coù theå thaønh giaûi thoaùt theo kieåu cuûa Tieåu Thöøøa. Chæ laø hoï cho taâm Boà Ñeà cuûa toâi khoâng coù tö caùch duõng caûm phaùt huy, nhö theá nhôù nhöõng gì ñaõ qua buoàn phieàn treân loä trình giaûi thoaùt chung cuoäc khoâng theå ñi! Ñaây chính laø Phaät phaùp choã noùi laøm aùc che ñaäy laø moät trong naêm che ñaäy. Phaûi bieát giaû söû hieåu ñaïo chaân chaùnh töï mình bieát ñaõ sai laàm, neáu chæ coù aên naên hoái haän thì khoâng theå giaûi tröø toäi loãi ñaõ qua; neân caàn phaûi hoïc phaùp ñaïi thöøa, minh baïch toäi taùnh voán khoâng, thieän aùc nhaân quaû, khoâng taùnh quyeát ñònh, choã goïi laø [ Tích tröû do taâm khôûi seõ ñem taâm saùm, taâm neáu khi dieât toäi cuõng dieät theo].Tích tröû tu thieän ngheäp, tieâu tröø aùc nghieäp, nöông Boà Taùt haïnh tu tích tröû tö löông, môùi coù theå giaûi tröø toäi aùc, thaønh coâng naêng thanh tònh thuaàn thieän. Neáu töï mình khoâng theå phaùt taâm ñaïi thöøa, thaät raát ñieân ñaûo!

Thöù 4 Laïi coù moät haïng ngöôøi nôi Phaät phaùp tuy coù nhaïân thöùc, nhöng chöa cöùu caùnh vieân maõn, chæ bieát Phaät phaùp nôi döùt sanh töû; noùi ñôn giaûn,

hoï hoïc Phaät phaùp chæ caàu giaûi thoaùt caùi [cheát ]. Hoaëc cho laø ngaõ coù theå chaám döùt khi giaùc ngoä ñöôïc nhaân sanh khoâng coù yù nghóa; hoaëc cho laø taát caû theá gian ñeàu chaáp ngaõ, choã vaán ñeà khoâng theå giaûi queát chæ chôø khi [cheát]. Vì theá chæ cho Phaät phaùp laø coâng cuï cho vaán ñeà giaûi quyeát, caàu khi [cheát] ñöôïc toát ñeïp, hoaëc cheát chaám döùt khoâng coøn cheát trôû laïi laàn nöõa, töùc laø moâng caàu ñaït ñeán vaõng sanh cöïc laïc, hoaëc laø voâ sanh. Neân bieát Phaät phaùp chaéc coù theå giaûi queát vaán ñeà cheát, nhöng chæ caàu taâm sau khi cheát hoaøn toaøn chaám döùt, phaùt taâm nhö theá chính laø phaùt taâm theo kieåu Tieåu Thöøa. Tuy nghieâng veà troïng ñieåm Phaät phaùp coù theå ñình chæ sanh töû naøy, höôùng veà nôi vieân maõn voâ thöôïng boà ñeà, lôïi ích caùc vieäc cuûa ngöôøi ñôøi, töùc laø khoâng theå phaùt taâm ñoäng nieäm, chæ caàu [cheát] ñöôïc toát ñeïp, hoaëc cheát khoâng taùi sanh. Khuûng boá [cheát] ñaây thì taâm lyù khoâng an ninh, cuõng laø sai laàm ñieân ñaûo, cuõng coù theå laøm chöôùng ngaïi. Muoán thaät trieät ñeå giaûi quyeát vaán ñeà sanh töû, chæ coù theo Phaät phaùp Ñaïi Thöøa môùi bieát roõ sanh töû voán khoâng hoaøn toaøn khoâng ñaït ñöôïc; neáu giaùc ngoä coù sanh töû, laø phaùp cuûa Tieåu Thöøa, tuy giaûi

thoaùt sanh töû phaàn ñoaïn ( nghóa laø cheát coù giai ñoaïn töø 50 tuoåi hay 100 tuoåi…) Coøn bieán dò sanh töû ( Bieán dò sanh töû nghóa laø teá baøo con ngöôøi thay ñoåi lieân tuïc töø treû tuoåi ñeán tuoåi giaø….) nhöng khoâng theå giaûi thoaùt. Taâm Kinh noùi: [ Khoâng voâ minh, cuõng khoâng heát voâ minh; cho ñeán khoâng laõo töû cuõng khoâng heát laõo töû]. Coù theå thaáy caên baûn khoâng coù [cheát]

Phaät phaùp khoâng chæ giaûi quyeát vaán ñeà cheát, maø laïi coøn chuù troïng giaûi quyeát vaán ñeà soáng. Choã goïi laø sanh, chính laø duyeân sanh taùnh khoâng, choã linh hoaït ñích thöïïc laø phaùp giôùi duyeân khôûi, thaät töôùng cuûa nhaân sanh, theá giôùi, vuõ truï; cuõng chính laø Phaät trí xoùa boû taän voâ minh ñieân ñaûo ñeå thaät töôùng thaân chöùng thaáy roõ. Ñaõ bieát thaät töôùng cuûa phaùp giôùi, moät töùc taát caû, taát caû töùc moät, moät saùt na töùc voâ löôïng kieáp, voâ löôïng kieáp töùc moät saùt na, voâ thæ voâ chung, khoâng coù bôø meù, nhö theá sanh töû laøm sao an laäp? Phaûi bieát hieän tieàn söï söï vaät vaät, hình hình saéc saéc, chaúng phaûi phaùp giôùi trang nghieâm voâ ngaïi voâ taän, baét moät coïng coû töùc laø Phaùp thaân Phaät, moät maøu saéc, moäi muøi höông, hoaøn toaøn röïc rôõ trong ñaïo.

Nhö ñaây trieät ñeã roõ raøng khoâng cheát, môùi laø chaân giaûi thoaùt cheát.

Nghi ñaõ nghi raát nhieàu, khoù neâu ra, baét ngöøng nôi ñaây. Hieän taïi bieát ñaïo: tu hoïc phaùp Ñaïi Thöøa, khoâng caàn ly khai nhaân quaàn xaõ hoäi, maø coù theå laøm lôïi ích nhaân quaàn xaõ hoäi; khoâng caàn ngöôøi giaûi tröø thoáng khoå, maø chính laø trieät ñeå giaûi tröø thoáng khoå; chæ caàu cheát giaûi thoaùt phaàn ñoaïn, laø trieät ñeå giaûi quyeát hai thöù cheát maø ñaëng dieäâu duïng voâ taän. Nhö ñaây, chính coù theå töï mình bò boû rôi vì hoaøi nghi khoâng theå tu phaùp Ñaïi Thöøa.

Treân ñaây, ñoái vôùi phaùp nghi, nhö nghi thaày, nghi mình, caàn phaûi khöû tröø, sau ñoù coù theå tieán leân ñeå nghieân cöùu hoïc taäp phaùt taâm boà ñeà, tu haïnh boà taùt cuûa phaùp ÑaïiThöøa.

(Du Long Tònh Kyù ) (Thaáy trong nguyeät san Haûi Trieàu AÂm, quyeån 19 kyø 9)

Dòch xong ngaøy 10. 08 . 2022

Dòch giaû: Thích Thaéng Hoan

Chuøa Baûo Phöôùc

Trung Taâm Phieân Dòch vaø Tröôùc Taùc